Sultan da gönül sultanının tavsiyelerine uyarak adaletle hükmetti. Ve İslamın güzel ahlakından ayrılmadı. Sultanın bu vasıflarına zamanın alim ve yazarları pek çok eserde yer vermişlerdir. Kapısına gelip, yardım isteyenleri asla boş göndermez, gönüllerini hoş tutardı. Mazlumların hak ve hukukunu  aramak için sefere çıkar, muharebeden çekinmezdi.

     Devrin tarihçisi İbn-i Bibi bir manzumesinde şunları yazar:

     “Ey Şehinşâh-i âzam, Uluğ Keykubat!

     Dil, senin vasıflarını anlatmağa kadir değildir.

     Herkesin ümid ve korkusu sana bağlıdır.

     Sana her an binlerce teşekkürler olsun

     Ve dünyü senin adaletinle dolsun!

     Zira sen, cihanın seçkini, Selçuklunun iftiharı

     Ve Allahü Teâlânın arslanı bir padişahsın!”

      Devamında da;

    “Saadet diyarı ve huzur sarayı olan Anadolu, dünya da zayif ve gariplerin sığınağı, hüner sahiplerinin barınağı iken, vefatından 1283(H. 682) yılına kadar bu memlekette kimsenin boğazından tatlı şerbet geçmedi ve bu ülke daima bir gerilime içinde kaldı”diye yazar.

    Alaaddini Keykubat, Seyyid Burhaneddin Muhakkık Tirmizi ve talebesi Mevlana Celaleddin-i Rumi, Muhyiddin-i Arabî hazretleri devrinde yaşayıp, onlarla münasebette bulundu, islam aleminde edebiyat ve tasavvuf lisanı olan Farsça’yı çok iyi biliyordu. Farsça şiirler yazardı. Devrin Melikü-ş’şuarası Kani’i, Türkistandan Sultanın yanına gelerek üç yüz bin beytlik otuz cind Selçuklu Şahnamesi’ni yazdı. Astronomi ilmine merakı olduğundan müneccim Bibi’yi, Şam’dan Konya’ya davet etti. Anadolu’ya gelen ilim ehli ile Moğol istilasından yurtlarını terk eden Türkistanlı ve İranlı pek çok âlim, edip, şair ve sanatkarı himaye derek, imkan tanıdı. Alimler ve ilim aşıklarına medrese, hanegah, zaviye, daruşşifa yurtları inşa ve imar ettirdi. Konya’da kendi adına Daruşşifa-i Alaî’yi(Hastahane) yaptırdı.

     Kerimüddin Aksarayî, tarihindey, Sultanın çok akıllı, güzel ahlaklı olduğunu beyahla” Onun hayrat eserleri zamanın sahifeleri zerinde ve cihanın her tarafında güneş ışığı kadar parlaktır” diye anlatır.

    Alaaddin Keykubat, Türklerin en büyük cihangir sultanlarından idi. Dünya’ya İslamiyetin emrettiği nizamı vermeyi ve İ’lay-ı kelimetullah uğrunda mücadele etti. Anadolu Selçuklu Devletinin kudret ve şerefini yükseltti. Mütecavizlere karşı şiddetli, fakat adil davrandı. Bizanslılar, Haçlılar, Moğollar, Rumlar, Ermeniler ile din millet ve vatan uğrunda mücadele etti.