ABD'li uzman Konya'daki obrukları inceledi
ABD'li hidrojeoloji uzmanı Prof. Dr. Fryar Konya'daki obrukları inceledi.
Kentucky Üniversitesi Yer Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Hidrojeoloji uzmanı Fryar, Amerika Jeoloji Derneğinin desteklediği "Thompson Lecture Tour" programı kapsamında, Konya Teknik Üniversitesinin davetiyle Türkiye'ye gelerek, obrukları inceledi.
Yer altı suyu sistemleri ve çevresel jeoloji alanlarında çalışmalar yürüten Fryar, Konya'nın Karapınar ilçesindeki obruk oluşumlarını sahada inceledi.
Fryar'a arazi çalışmalarında Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, Dr. Öğretim Üyesi Hatice Ünal Ercan ve Araştırma Görevlisi Alper Dülger eşlik etti.
“YER ALTI SUYUNUN AŞIRI ÇEKİLMESİ OBRUKLARIN SAYISINI ARTIRIYOR”
Konu hakkında önemli açıklamalarda bulunan Fryar, obruk oluşumlarının genellikle kalker (kireç taşı) gibi çözünür kayaçların bulunduğu bölgelerde görüldüğünü açıklayarak,
"Türkiye'de olduğu gibi Amerika'da benzer örneklerle karşılaştım. Yer altı suyunun aşırı çekilmesi obrukların sayısını ve derinliğini artırıyor. Konya'da su seviyesi ciddi şekilde düşmüş durumda. Bu durum, yüzeydeki yapıları daha savunmasız hale getiriyor. Faylanma ve tarımsal sulama gibi insan faaliyetleri de bu süreci hızlandırıyor." ifadelerini kullandı.
Fryar, ABD'nin Florida eyaletinde de benzer jeolojik sorunların yaşandığını belirterek şöyle konuştu:
"Florida'da kalker zemin üzerinde yoğun tarım faaliyetleri var ve tıpkı burada olduğu gibi obruklar oluşuyor. Konya'daki obruklar daha dramatik ve dikkati çekici. Bu bölgede, özellikle Konya civarındaki obruklar benim için oldukça ilgi çekici. ABD'nin Kentucky eyaletindeyim, burada jeoloji daha karmaşık. Görünüşe göre burada obruk oluşumu, geçmişteki volkanik faaliyetlerle günümüzde ise tarımsal sulama amacıyla yer altı suyunun pompalanması gibi insan faaliyetleriyle bağlantılı karmaşık bir süreç. Bu, gerçekten küresel bir sorun."
Obrukların büyük oranda kalker gibi kolay çözünebilen kayaçlarda oluştuğunun altını çizen Fryar, bu tür kayaçların, yağmur suyu ya da yer altı suyunda çözünmüş karbondioksit ile kimyasal tepkimeye girerek boşluklar oluşturduğunu vurguladı.
Bir kaya parçasını örnek göstererek asitli suların kayalarda nasıl erimeye yol açtığını anlatan Fryar, bu sürecin Türkiye'deki gibi insan etkisinin yoğun olduğu yerlerde çok daha hızlı işlediğini sözlerine ekledi.
