ABD ve İsrail'in yeni Gazze modeli sızdı! Kırmızı bölge tehlikesi
The Guardian'ın ortaya çıkardığı belgeye göre ABD, Gazze'yi savaş sonrası 'yeşil bölge' ve 'kırmızı bölge' olarak ikiye ayırmayı planlıyor. Yeniden yapılanmanın yalnızca yeşil bölgede öngörüldüğü model, iki milyondan fazla Filistinlinin kırmızı bölgede sıkışacağı eleştirilerini güçlendirirken, uluslararası güçlerin sahaya inmesi halinde çatışma risklerinin artabileceği belirtiliyor.
The Guardian’ın ulaştığı bilgilere göre ABD, savaş sonrası Gazze’nin güvenlik ve yönetim yapısını kökten değiştirecek tartışmalı bir plan üzerinde çalışıyor. Bu plana göre bölge, İsrail ve uluslararası güçlerin kontrol edeceği “yeşil bölge” ile yeniden inşanın yapılmayacağı ve nüfusun yoğun şekilde sıkışacağı “kırmızı bölge” olarak ikiye ayrılacak. Bu ayrımın en kritik sonucu ise iki milyondan fazla Filistinlinin kırmızı bölgeye hapsedilecek olması.
GAZZE'NİN DOĞUSUNDA YABANCI ASKER KONUŞLANMASI
ABD’nin askeri senaryosuna göre yabancı birlikler, savaş sonrası ilk aşamada Gazze’nin doğusunda İsrail askerleriyle beraber konuşlanacak. Böylece İsrail kontrolündeki mevcut sarı hattın arkasında yeni bir güvenlik hattı oluşturulacak. Washington’a yakın bir yetkili, “Normalde tek bir bölge yaratmak isterdiniz ama bu sadece bir hedef. Kolay değil ve zaman alacak” diyerek planın zorluğunu kabul ediyor.
KALICI SİYASİ ÇÖZÜME DAİR SORU İŞARETLERİ
ABD’nin planı, ateşkesin uzun vadede kalıcı bir siyasi çözüme dönüşeceğine dair umutları zayıflatıyor. Trump yönetiminin daha önce gündeme getirdiği “Filistin yönetimi altında Gazze” modeli hâlâ belirsizliğini korurken, sahadaki planlar kısa süreler içinde değişiyor. Washington’ın geçtiğimiz hafta gündeme aldığı “alternatif güvenli topluluklar” modeli birkaç gün içinde rafa kaldırıldı. İnsani yardım kuruluşları ise bu değişikliklerden haberdar edilmediklerini belirtiyor.
ULUSLARARASI GÜÇLERİN ROLÜ BELİRSİZ
ABD, Avrupa ülkelerini Gazze’de güvenliği sağlayacak uluslararası bir istikrar gücünün merkezine yerleştirmek istiyor. Ancak Irak ve Afganistan tecrübeleri nedeniyle Avrupa’nın büyük kısmı bu plana sıcak bakmıyor. İngiltere, Fransa ve Almanya başta olmak üzere birçok ülke asker kaybetme riskinden çekinirken, sadece İtalya katılma konusunda nispeten açık bir tutum sergiliyor. Ürdün ise siyasi hassasiyetler nedeniyle kesin olarak karşı çıkıyor.
YEŞİL BÖLGE TAMAMEN İSRAİL KONTROLÜNDE OLACAK
Planın askeri boyutunun merkezinde İsrail ordusu bulunuyor. İsrail askerleri yalnızca yeşil bölgede görev yapacak ve başlangıçta sınırlı bir kuvvetle sahada yer alacak. Bu sayının uzun vadede 20 bin askere kadar çıkabileceği belirtiliyor. Gazze’nin batısındaki sarı hatta Hamas etkisinin yeniden artması nedeniyle İsrail’in bu noktaya müdahale etmesi plan dahilinde değil. Uluslararası askerlerin sınır kapılarını İsrail ile birlikte kontrol etmesi bekleniyor; bu durum bölgeye güç göndermeyi düşünen ülkeler açısından ciddi çatışma riskleri taşıyor.
YENİDEN YAPILANMA SADECE YEŞİL BÖLGEDE
Planın en çok tartışılan başlığı yeniden yapılanma sürecine ilişkin. ABD’nin çerçevesine göre inşa faaliyetleri yalnızca yeşil bölge ile sınırlı olacak. Filistinli sivillerin zaman içinde güvenlik gerekçesiyle bu bölgeye taşınması teşvik edilecek. ABD’li yetkililer kimsenin zorla yer değiştirmeye zorlanmayacağını savunsa da, bu durum iki milyondan fazla insanın yaşadığı alanların kaderini belirsizliğe itiyor. Model, Irak ve Afganistan’daki başarısız “yeşil bölge” uygulamalarını hatırlattığı için ciddi tepki topluyor. O ülkelerde oluşturulan güvenlik bölgeleri zamanla sivillerden izole edilmiş, askeri adacıklara dönüşmüş ve hedeflenen başarıyı getirmemişti.
