- Haberler
- Ekonomi
- Artan Pahalılık, Çalışanları Vergisiz Ek Gelire Zorluyor: Mikro Girişimcilikte Kayıt Dışı Büyüyor
Artan Pahalılık, Çalışanları Vergisiz Ek Gelire Zorluyor: Mikro Girişimcilikte Kayıt Dışı Büyüyor
Türkiye'de artan pahalılık ve düşen alım gücü, çalışanları resmi gelirlerinin dışında çözüm aramaya zorluyor. Mikro girişimcilik bu noktada bir umut kapısı gibi görünse de, kayıt dışılık sorunu da beraberinde büyüyor. Vergisiz kazanç, hem birey için bir geçim yolu, hem devlet için bir kontrol meselesi haline geliyor. Çözüm ise, mikro düzeydeki üreticiye anlayış gösteren, teşvik edici ve sadeleştirilmiş bir vergi sistemi olabilir. Aksi halde, geçim derdiyle başlayan bu yolculuk, daha büyük ekonomik dengesizliklerin habercisi olabilir.
Türkiye’de yüksek enflasyon ve hayat pahalılığı çalışanları zorlarken, geçimini sağlamak isteyen birçok kişi kayıt dışı kazanç yollarına yöneliyor. Maaşıyla ay sonunu getiremeyen bireyler, özellikle sosyal medya üzerinden satış yaparak veya evde üretimle mikro girişimciliğe adım atıyor. Ancak bu faaliyetlerin önemli bir kısmı, yasal zeminden uzak, vergisiz biçimde sürdürülüyor.
AY SONU GELMEYİNCE MECBUR KALINAN FORMÜL
Artan gıda ve kira fiyatları, ulaşım ve temel yaşam giderleri, sabit gelirliler için ciddi bir yük haline geldi. Asgari ücretin geçim sınırının altında kaldığı bu ortamda, insanlar “gece işi” olarak tanımladıkları ek gelir yollarına yöneliyor. Evde yapılan takılar, örgü ürünler, butik yiyecekler ya da online hizmetler sosyal medya platformlarında alıcı buluyor. Ancak büyük bölümü kayıt dışı.
ADALETSİZ VERGİ YÜKÜ KAYIT DIŞILIĞA ZORLUYOR
Ek gelir elde eden birçok kişi, resmi olarak işletme kurmanın getireceği vergi yükü, muhasebe zorunluluğu ve yasal sorumluluklar nedeniyle kayıt dışı kalmayı tercih ediyor. Mikro ölçekte üretim yapanların çoğu, kazançlarının zaten sınırlı olduğunu ve bu gelirin vergilendirilmesinin caydırıcı olacağını belirtiyor.
Artan bu eğilim hem vergi kaybı yaratıyor hem de kayıt dışı ekonomiyi büyütüyor. Ancak diğer yandan, bu kişiler de mevcut ekonomik koşullarda başka seçenekleri olmadığını savunuyor. Devletin mikro girişimcilere yönelik daha sade ve düşük maliyetli bir vergi sistemi sunması gerektiği sıkça dile getiriliyor.
SOSYAL MEDYA VERGİSİZ GELİRİN MERKEZİ OLDU
Sosyal medya platformları, vergisiz ticaretin adeta merkezi haline geldi. Instagram sayfaları, WhatsApp grupları, TikTok canlı satışları sayesinde mikro girişimciler geniş kitlelere ulaşabiliyor. Kimi zaman 500 TL’lik gelir için vergi sistemine dahil olmanın yükü, girişimcilerin gözünü korkutuyor. Bu da kayıt dışılığı daha da yaygınlaştırıyor.
Tüm bu gelişmeler, aslında bir başka yönüyle yerel üretimi ve mahalle bazlı ekonomik hareketliliği de tetikliyor. Komşuya yapılan ev yapımı turşu satışı, küçük atölyelerde dikilen kıyafetler, sokak pazarı satışları yeniden canlanıyor. Ancak bu canlılık da çoğu zaman vergi sisteminin dışında kalıyor.
