EYT'yi kaçıranlara müjde gibi gelişme: Kademeli emeklilik geliyor mu?
EYT düzenlemesini kaçıran milyonlarca kişi yeniden umutlandı. Sosyal güvenlik uzmanları, kademeli emeklilik sisteminin yeniden gündeme gelebileceğini söylüyor. Peki yeni düzenleme kimleri kapsayacak, erken emeklilik yeniden mümkün mü?
Türkiye’de emeklilik yaşı ve şartları yeniden tartışma konusu. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinden yararlanamayan milyonlarca kişi, gözünü bu kez “kademeli emeklilik” sistemine çevirmiş durumda. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, mevcut tabloyu ve gelecekteki olası değişiklikleri değerlendirdi.
65 YAŞ ÖNCESİ EMEKLİLİK ARTIK ZOR
Erdursun’a göre, Türkiye artık “erken emeklilik ülkesi” değil. 2008 yılında yürürlüğe giren sosyal güvenlik reformu, emeklilik sistemini kökten değiştirdi. Bugün ilk kez sigortalı olan bir kişi, prim gününü doldursa bile 65 yaşını tamamlamadan emekli olamayacak. Uzman, bu durumu “Yeni sistemde erken emeklilikten söz etmek artık mümkün değil” sözleriyle özetledi.
2048’TEN SONRA KADIN VE ERKEK YAŞI EŞİTLENECEK
Emeklilik sisteminde 2048 yılı itibarıyla kadın ve erkekler arasındaki yaş farkı da ortadan kalkacak. Bu tarihten itibaren prim gününü tamamlayan herkes, 65 yaşında emekli olacak. Böylece yaş şartı açısından tek tip bir uygulamaya geçilmiş olacak.
1999–2008 ARASI SİGORTALILAR KADEMELİ SİSTEM BEKLİYOR
8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigorta girişi yapan milyonlarca kişi, EYT düzenlemesinden yararlanamadı. Bu dönemde sigortalı olanlar hâlen kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartına tabi. Ancak bu grup, yıllardır daha esnek bir geçiş sistemi bekliyor. Erdursun, “Kademeli emeklilik talebi her geçen gün güçleniyor” diyerek bu kesimin beklentisinin siyaset gündeminde yeniden yükselebileceğini belirtti.
EYT’DEN YARARLANANLARIN SAYISI 2,5 MİLYONU AŞTI
3 Mart 2023’te yürürlüğe giren EYT yasasıyla yaklaşık 4,5 milyon kişi emeklilik hakkı kazandı. Bugüne kadar 2,5 milyon kişi emekli oldu, kalan kesim ise prim günlerini doldurmayı bekliyor. Ancak bu düzenleme sadece 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişi olanları kapsadığı için, milyonlarca kişi bu haktan yararlanamadı.
YENİ DÖNEMİN GERÇEĞİ: GEÇ EMEKLİLİK
Erdursun’un hesaplamasına göre, bugün 20 yaşında sigortalı olan biri 2045 yılında ancak prim şartını tamamlayabilecek. Buna göre kadınlar 63, erkekler 65 yaşında emekli olabilecek. Uzman, “Artık Türkiye’de erken değil, geç emeklilik dönemi başladı” ifadelerini kullandı.
