- Haberler
- Ekonomi
- İsrail-İran Savaşı Gübre Sektörünü Derinden Sarstı: Küresel Tarım ve Gıda Güvenliği Tehdit Altında
İsrail-İran Savaşı Gübre Sektörünü Derinden Sarstı: Küresel Tarım ve Gıda Güvenliği Tehdit Altında
Ekonomi çevrelerinde büyük yankı uyandıran İsrail-İran savaşı, sadece askeri değil, ekonomik alanda da etkilerini derinleştiriyor. Ekonomi Yazarı Ali Ekber Yıldırım'ın değerlendirmelerine göre, savaşın en ağır darbeyi vurduğu sektörlerin başında gübre geliyor.
Ekonomi çevrelerinde büyük yankı uyandıran İsrail-İran savaşı, sadece askeri değil, ekonomik alanda da etkilerini derinleştiriyor. Ekonomi Yazarı Ali Ekber Yıldırım’ın değerlendirmelerine göre, savaşın en ağır darbeyi vurduğu sektörlerin başında gübre geliyor.
İsrail’in doğalgaz sahalarını geçici olarak kapatması ve İran’dan gelen petrol arzına yönelik artan riskler, başta Mısır olmak üzere birçok ülkenin gübre üretim tesislerinde duraklamaya yol açtı. Mısır’daki MOPCO ve Abu Qir tesisleri üretimini durdururken, bu durum Avrupa ve Afrika pazarlarında ciddi arz sıkıntılarına neden oluyor.
Savaşın etkileri sadece üretimle sınırlı değil. Hürmüz Boğazı ve Süveyş Kanalı’ndaki güvenlik tehditleri, sigorta primlerinin yükselmesine ve navlun maliyetlerinin %100’e kadar artmasına sebep oldu. Katar, Suudi Arabistan ve İsrail gibi önemli gübre üreticisi ülkeler, ihracat rotalarında ciddi gecikmeler ve maliyet artışlarıyla karşı karşıya kaldı.
Piyasalarda Panik Havası: Satışlar Durduruldu
Gübre fiyatlarında gözle görülür bir artış yaşanırken, sektördeki belirsizlik nedeniyle birçok firma satışlarını geçici olarak durdurdu. Özellikle üre ve amonyak fiyatları yükselişe geçerken, Hindistan, Brezilya ve Bangladeş gibi büyük ithalatçı ülkeler acil stoklama yoluna gitti. Bu durum, kısa vadede arz daralmasına ve panik alımlarına yol açtı.
Türkiye de Etkilenen Ülkeler Arasında
Savaşın etkilediği ülkeler arasında Türkiye de yer alıyor. Gübre sektörünün enerjiye olan bağımlılığı ve ithalat yoluyla temin edilen hammaddelere erişimde yaşanan sıkıntılar, tarım ve gıda üretimini tehdit eder hale geldi. Uzmanlar, fiyatlardaki oynaklık ve tedarik riskleri nedeniyle hükümetin acil önlem alması gerektiğini belirtiyor.
Uzmanlar Uyarıyor: Gıda Güvenliği Risk Altında
Ali Ekber Yıldırım’ın yazısında aktardığına göre, savaşın doğrudan askeri hedefler dışında enerji zincirine bağlı olan gübre sektörünü vurması, gıda güvenliği açısından da büyük tehdit oluşturuyor. Azotlu gübrelerde yaşanan kriz, tarımsal üretim planlamasını ve verimliliği olumsuz etkileyebilir.
Gübre Üretiminde Öne Çıkan Ülkeler ve Riskler
İran: Yıllık 5 milyon ton üre ihracatı ve 4,5 milyon ton amonyak üretimiyle dünya gübre pazarının ilk 3 ülkesi arasında.
İsrail: Yılda 4,5 milyon ton potasyum gübresi ihraç ederek dünya sıralamasında 4. sırada yer alıyor.
Mısır: 6 milyon ton üretim kapasitesiyle, yılda 3,5 milyon ton üre ihraç ediyor. İsrail gazına olan bağımlılığı nedeniyle üretim aksadı.
Katar ve Suudi Arabistan: Enerji altyapısı güçlü olsa da Hürmüz Boğazı riski nedeniyle lojistikte aksaklıklar yaşanıyor.
Bakmadan Geçme
