İşten ayrılmak isteyenler dikkat! Prim gününü dolduranlar kazanıyor

Kıdem tazminatı, Türkiye’de çalışanlar için en önemli iş güvencesi unsurlarından biri olmayı sürdürüyor. Genel kural olarak en az bir yıl aynı işyerinde çalışan işçiler, iş sözleşmesi belirli şartlar altında sona erdiğinde kıdem tazminatına hak kazanıyor. Bu durum çoğunlukla işveren tarafından yapılan fesihlerde gündeme gelse de, bazı özel hallerde çalışanlar kendi istekleriyle işten ayrıldıklarında da tazminat alabiliyor.

Bu istisnai durumların başında ise emeklilik için yaş şartı dışındaki kriterlerin tamamlanması geliyor. Yaş Beklemeden Kıdem Tazminatı Almak Mümkün Mevzuata göre, emeklilik için gerekli olan prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını yerine getiren çalışanlar, yaş koşulunu beklemeden işten ayrılabiliyor. Bu şekilde ayrılan çalışanlar, işverenden kıdem tazminatını talep edebiliyor.

Son yıllarda özellikle dört bin beş yüz, dört bin altı yüz ve üzeri prim gününe ulaşan çalışanların bu hakkı kullanarak işten ayrılmayı tercih ettiği görülüyor. Sigorta Başlangıç Tarihi Belirleyici

Kıdem tazminatının bu kapsamda alınabilmesi için en kritik unsur, çalışanın ilk sigorta giriş tarihi. Çünkü yaş dışındaki emeklilik şartları, sigortalı olunan döneme göre değişiklik gösteriyor. Bu çerçevede üç farklı dönem öne çıkıyor.

8 EYLÜL 1999'DAN ÖNCE SİGORTALI OLANLAR 

Bu tarihten önce sigortalı olan çalışanlar için on beş yıl sigortalılık süresi ve üç bin altı yüz prim günü yeterli kabul ediliyor. Bu şartları yerine getiren çalışanlar, kendi istekleriyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatına hak kazanıyor.

1999 İLE 2008 ARSINDA SİGORTALI OLANLAR

Dokuz Eylül bin dokuz yüz doksan dokuz ile otuz Nisan iki bin sekiz tarihleri arasında sigortalı olanlar için iki farklı yol bulunuyor. Ya yedi bin prim gününün doldurulması ya da yirmi beş yıl sigortalılık süresiyle birlikte dört bin beş yüz prim gününün tamamlanması gerekiyor. Bu koşullardan herhangi biri sağlandığında kıdem tazminatı alınabiliyor.

2008 SONRASI SİGORTALILAR İÇİN KADEMELİ SİSTEM 

Bir Mayıs iki bin sekiz sonrasında sigortalı olanlar için sigortalılık süresi şartı kaldırıldı. Bu grupta yalnızca prim gün sayısı esas alınıyor ve bu sayı sigorta giriş yılına göre kademeli olarak artıyor.

İki bin sekiz yılında sigortalı olanlar için dört bin altı yüz gün yeterliyken, sonraki yıllarda her yıl yüz gün artış uygulanıyor. İki bin on altı ve sonrasında sigortalı olan çalışanlar için bu rakam beş bin dört yüz güne kadar çıkıyor.

İŞVERENLER İÇİN DİKKAT ÇEKEN RİSKLER

Yaş dışındaki emeklilik şartlarını tamamlayan çalışanların toplu ya da ani şekilde işten ayrılması, işverenler açısından önemli riskler barındırıyor. Özellikle uzun yıllar aynı işyerinde çalışan tecrübeli personelin ayrılması, yüksek kıdem tazminatı ödemelerini beraberinde getiriyor.

Bunun yanı sıra nitelikli iş gücünün kaybı, yeni personel bulunması ve yetiştirilmesi sürecinde ek maliyet ve zaman kaybına yol açabiliyor. Bu durum, işyerlerinde üretkenliği ve genel motivasyonu da olumsuz etkileyebiliyor.

ÇALIŞAN KAZANIYOR, İŞVEREN ZORLANIYOR

Emeklilikte yaş şartı aranmadan kıdem tazminatı alma hakkı, çalışanlar için önemli bir avantaj olarak öne çıkarken; işverenler açısından hem finansal hem de operasyonel yük oluşturuyor.

Uzmanlar, bu dengenin önümüzdeki dönemde çalışma hayatında daha fazla tartışılacağını ve yeni düzenlemelerin gündeme gelebileceğini ifade ediyor.