Konya'da obruk dönemi başlıyor!
Kurak geçen kış mevsiminin ardından bahar aylarında düşen yoğun yağışlar, Konya Ovası'nda obruk riskini artırdı.
Türkiye’nin en önemli hububat üretim merkezlerinden biri olan ovada, iklim değişikliği, kuraklık ve kontrolsüz yer altı suyu kullanımı gibi etkenler obruk sayısında gözle görülür bir artışa yol açıyor.
Son bir yılda yalnızca Konya’da 12, Karaman’da 3, Aksaray’da 2 ve Afyonkarahisar, Sivas ile Eskişehir’de birer olmak üzere toplam 20 yeni obruk oluştu. AFAD’ın Afet Riski Araştırma Sistemi’ne göre, Konya’da kayıt altına alınan obruk sayısı 642’ye ulaştı. Obrukların sadece Konya ile sınırlı kalmadığı; Sivas, Eskişehir, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Afyonkarahisar, Çankırı, Çorum, Şanlıurfa, Batman, Siirt, Bitlis ve Ankara gibi birçok ilde de görüldüğü belirtiliyor.
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, kentte obruk oluşumlarının devam ettiğine dikkat çekerek sürecin yakından izlenmesi gerektiğini ifade etti.
Sahada obrukları kayıt altına aldıklarını belirten Arık, şunları aktardı:
"Obrukların önemli bir bölümü bu dönemlerde oluşuyor. Yoğun sulama sonrasında çökmeler biraz daha artabiliyor. İlginç bir durum daha var. Bu yıl neredeyse son yılların en kurak kış mevsimini yaşadık. Baharda ise devam eden bir yağışlı dönem içindeyiz. Yağışlı periyot geçtiğimiz yılın neredeyse iki katı. O nedenle toprakta ağırlaşma biraz daha fazla oldu. Toprağın ağırlaşması tek sebep değil ama altta zaten çökmeye hazır bir yapı varsa bunu hızlandırabilen bir etken. O nedenle bölgede obruk sayısında bir artış olması beklenir."
Arık, Konya'da güncel olan obrukların pek çoğunun örtü çökmesi olduğunu belirterek, "Ana kaya içinde çözünmeler, boşluklar oluşmaya devam ediyor. Üzerindeki örtünün içinde çökme meydana geldiği için çoğu zaman alttaki karşılıklı sistem tıkanıyor ya da bir şekilde dolgulanıyor. Bu nedenle obruklar daha sığ oluşmaya başlıyor." diye konuştu.
Karapınar-Konya kara yolunun yakınındaki bir tarla içinde 2009'da oluşan Yarımoğlu Obruğu ise çap büyüklüğü ve derinliği ile dikkati çekiyor.
Yoğun sulama faaliyetinin yapıldığı tarlaların arasında oluşan devasa çukur, her geçen yıl genişleyerek büyüyor. Prof. Dr. Arık, bu obruğun tarla sahibinin ismiyle kayda geçtiğini belirterek, "Çapı 55 metre civarındaydı. Kenardaki yarıklardan düşen malzemelerle zaman içinde 64 metreye kadar genişledi. Derinliği 80 metreden 57 metreye düştü. İlk çöktüğü zaman yukarıdan düşen malzemeyle yer altı suyu da yukarıya hareket ettiği için bir süre sulu bir obruk görünümündeydi. Sonradan sular da çekildi." dedi.
