Konya Havzası için kritik adım: Obruk ve kuraklığa karşı AB destekli proje
Konya'da kuraklık ve obruk tehlikesine karşı hayata geçirilecek 'Dirençli Karatay' projesi, Avrupa Birliği ve Türkiye'nin desteğiyle başlıyor. Karatay Belediyesi öncülüğünde yürütülecek proje, Konya'yı iklim dayanıklılığı konusunda Türkiye'ye örnek bir merkez haline getirmeyi hedefliyor.
Türkiye ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) desteğiyle yürütülen ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinasyonundaki “Türkiye’de Yerel İklim Eylemi için AB Ortaklığı Projesi” kapsamında önemli bir çalışma hayata geçiriliyor.
Bu çerçevede hazırlanan “Dirençli Karatay: Konya Havzasında Kuraklık ve Obruklara Karşı İklim Dayanıklılığı İçin Bir Model” başlıklı proje, AB–Türkiye İklim Değişikliği Hibe Programı (AB-TR CCGP) kapsamında destek almaya hak kazandı.
554 BİN EUROLUK PROJE 24 AY SÜRECEK
Toplam bütçesi 554 bin 420 Euro olan ve 24 ay boyunca uygulanacak proje ile yerel düzeyde iklim değişikliğine uyum ve azaltım kapasitesinin güçlendirilmesi amaçlanıyor.
Projede Karatay Belediyesi ana başvuran kurum olarak yer alırken, Konya Teknik Üniversitesi ile Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü eş başvuran kurumlar olarak görev alacak.
BİLİMSEL KOORDİNASYON KONYA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ’NDE
Projenin bilimsel çalışmaları, Konya Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi ve Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık ile Çevre Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Selim Doğan koordinasyonunda yürütülecek.
Proje ekibinde ayrıca Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Doç. Dr. İsmail İnce ve Arş. Gör. Alper Dülger, Çevre Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Mehmet Emin Argun, Harita Mühendisliği Bölümü’nden Doç. Dr. Hasan Bilgehan Makineci ve Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden Doç. Dr. Sinan Levend yer alıyor.
KURAKLIK VE OBRUKLARA BÜTÜNCÜL ÇÖZÜM
Proje, Türkiye’nin kuraklıktan en fazla etkilenen bölgeleri arasında yer alan Karatay ilçesi odağında, Konya Kapalı Havzası’nda yaşanan kuraklık, yeraltı suyu seviyesindeki düşüş ve obruk oluşumlarını bütüncül bir yaklaşımla ele almayı hedefliyor.
Bu kapsamda, su tasarrufu sağlayan teknolojiler ve erken uyarı sistemleri ile risklerin etkin şekilde yönetilmesi amaçlanıyor.
PİLOT ALANLARDA YENİ TARIM MODELLERİ DENENECEK
Sürdürülebilir olmayan sulama ve ekim uygulamalarına alternatifler sunmak amacıyla, beş pilot alanda, yarı kurak koşullara uygun beş farklı ürün için optimize edilmiş ekim modelleri ve su tasarruflu sulama sistemleri test edilecek.
Pilot alanlardan elde edilecek yeraltı suyu, yağış, toprak nemi gibi kuraklık verileri; jeolojik veriler, obruk riskleri ve ürün verimliliği bilgileriyle birleştirilerek web tabanlı bir izleme ve analiz platformu oluşturulacak.
Bilimsel veri ve analizler Konya Teknik Üniversitesi tarafından sağlanırken, ürün denemeleri Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından gerçekleştirilecek.
TÜRKİYE’DE BİR İLK: OBRUK ERKEN UYARI SİSTEMİ
Kurulacak web tabanlı platform sayesinde; çiftçiler ve belediye personeli için kullanıcı dostu gösterge panelleri hazırlanacak, Karatay’ın kentsel planlama süreçleri için ise e-zonlama ve izin sistemleriyle entegre bir yapı oluşturulacak.
Bu sayede Kuraklık ve Obruk İzleme ve Erken Uyarı Sistemi hayata geçirilecek. Dirençli Karatay Projesi, Türkiye’de ilk kez operasyonel bir obruk erken uyarı sisteminin kurulmasını sağlayacak.
SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE İKLİM DAYANIKLILIĞINA KATKI
Proje kapsamında uygulanacak beş yenilikçi su tasarrufu sağlayan tarım uygulaması ve iklim koşullarına uyarlanmış beş ürün modeli, tarımsal verimliliğin artırılmasının yanı sıra kuraklık, yeraltı suyu azalması ve obruk oluşumları arasındaki ilişkinin daha iyi anlaşılmasına katkı sunacak.
Bilimsel risk haritalarıyla desteklenen bu çalışmalar sayesinde, çiftçilerin verimli sulama ve ekim modellerini benimsemesi, yeraltı suyu kullanımının azaltılması ve elde edilen bilgi birikiminin gelecek nesillere aktarılması hedefleniyor.
