Konya'nın kalbi Alaaddin Tepesi'nin bilinmeyen yüzü

Konya’nın simgesi Alaaddin Tepesi, sadece bir park veya seyir noktası olmanın ötesinde, tarih boyunca stratejik, kutsal ve yönetsel bir merkez olarak dikkat çekiyor.

Eski adıyla Akropolis yani “yukarı şehir” olarak bilinen tepe, Bizans döneminde önemli yapılar ve hazinelerin bulunduğu bir noktaydı. Bu nedenle tarihçiler, tepenin yer altı tünelleriyle desteklenmiş olabileceğini düşünüyor.

FERİT PAŞA MAKSEMİ: SUYUN VE GİZEMİN BULUŞTUĞU NOKTA

Tepedeki en dikkat çekici yapılar arasında yer alan Ferit Paşa Maksemi, geçmişte su deposu olarak kullanılmış ve bugün hâlâ birçok sır barındırıyor. Maksem girişinde bulunan kapının, sıradan bir kanalizasyon bağlantısına mı yoksa Üçler Mezarlığı’na kadar uzanan yeraltı tünellerine mi açıldığı hâlâ bilinmiyor. 

Ferit Paşa Maksemi’nin en dikkat çekici ve merak uyandıran tarafı, yapının altında olabileceği düşünülen yer altı geçitleri ve tünelleridir. Kimilerine göre bu geçitler Alaaddin Tepesi’nin stratejik konumundan dolayı savunma amaçlı bir sığınak işlevi görmüş olabilir. Kimilerine göre ise tamamen dönemin su altyapısının bir parçasıdır.

Ancak henüz yer altındaki bu geçitlerin varlığına dair kesin bir arkeolojik bulgu bulunmamaktadır. Bu nedenle, Ferit Paşa Maksemi’nin gizemli yapısı ve altında saklı olabilecek tüneller, hem tarihçiler hem de ziyaretçiler için hâlâ keşfedilmeyi bekleyen bir sır olarak kalmaktadır. 

KONYA’DA DÖNEMİN SU SORUNUNA FERİT PAŞA ÇÖZÜMÜ

Ferit Paşa Konya’ya geldiğinde şehir ciddi bir içme suyu sıkıntısı ile karşı karşıyaydı. Halkın ileri gelenleri Canbaz Deli Osman Ağa ve Koyunoğlu Mustafa Efendi, vali ile görüşerek sorunun çözülmesini talep etti. Bunun üzerine Ferit Paşa bir komisyon kurarak Mukbil, Dutlu, Çayırbağı ve Hatıp sularını inceledi. Yapılan incelemeler sonucunda Çayırbağı suyunun şehre getirilmesine karar verildi.

Çayırbağı suyu, yirmi kilometre uzaklıktan Belçika’dan getirilen demir borularla şehir merkezine taşındı. Harcanan 18.000 liranın bir kısmı teberru olarak halktan toplandı.

Su önce İstasyon mevkiine, ardından Alaaddin Tepesi’ndeki su deposuna nakledildi ve buradan elli kadar çeşmeye dağıtıldı. 
Suyun şehirdeki çeşmelere kolayca ulaştırılabilmesi için 1902 yılında Ferit Paşa’nın emri ile Alaaddin Tepesi’nin doğu tarafında bulunan bu yapı, halkın da katılımıyla büyük bir törenle açıldı.

Şehrin içme suyu altyapısında kritik bir rol üstlenen maksen günümüzde de tarihi değeri ile ziyaretçilerin ilgisini çekiyor.

FERİT PAŞA’NIN TARIM VE SULAMA ÇALIŞMALARI

Ferit Paşa, sadece içme suyu ile ilgilenmekle kalmadı, Konya Ovası’nın sulanması için de önemli adımlar attı. Beyşehir Gölü’nden Ortakaraviran’a ve oradan Konya Ovası’na su getirilmesi için projeler başlattı.

Alman mühendis A. Waldorp’un 1903 yılında tamamladığı ilk etüt çalışmalarını sadrazamlığı döneminde de destekleyen Ferit Paşa, 1907 yılında finans için Berlin’de hisse senedi piyasaya sürdü. Anadolu Osmanlı Demiryolu Şirketi’ne verilen yapım ihalesinin ilk bölümü 1908 yılında tamamlandı ve yaklaşık 580 bin dönüm arazi sulanabilir hale getirildi.

TARİH VE SU MİRASININ ORTAK NOKTASI

Alaaddin Tepesi, hem tarihi zenginlikleri hem de Ferit Paşa’nın öncülüğünde hayata geçirilen su projeleri ile Konya’nın kalbinde yaşayan bir miras olarak öne çıkıyor.

Ferit Paşa Maksemi ve su deposu, geçmişin mühendislik zekâsını ve toplumsal dayanışmayı gözler önüne sererken, ziyaretçilere de hem tarih hem de doğa ile iç içe bir deneyim sunuyor.