Türkiye'nin nüfus yapısı değişiyor: Genç nüfus azalıyor, yaşlanma artıyor!

Türkiye'nin nüfusu, 2024 yılı sonu itibariyle bir önceki yıla göre 292 bin 657 kişi artarken 85 milyon 664 bin 944 kişiye ulaştı.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre, 2024 yılında nüfus artış hızı binde 3,4 olarak kaydedildi.

Ancak bu artış, önceki yıllarda binde 12-14 seviyelerinde olan ortalamaların belirgin şekilde altında kalarak, Türkiye'nin yaşlanma sürecine girdiğini gösteriyor.

GENÇ NÜFUS AZALMAYA DEVAM EDİYOR

2024 yılı verileri, Türkiye'de genç nüfusun giderek azaldığını ve yaşlı nüfusun arttığını ortaya koyuyor. 2024 sonunda Türkiye'nin ortanca yaşı 34,4 olarak belirlendi. 2007'de bu oran 28,3 iken, son 17 yılda yaşlanma hızının sürekli arttığı dikkat çekiyor. Genç nüfusun azalması, ilerleyen yıllarda iş gücü piyasasında önemli bir daralma yaşanabileceğine işaret ediyor.

Çalışma çağındaki nüfusun oranı 2024 sonunda yüzde 68,4 seviyesinde sabit kalırken, 0-14 yaş grubunun toplam nüfusa oranı yüzde 20,9'a geriledi. Bu oran, 2007 yılında yüzde 26,4 seviyesindeydi. Genç nüfusun azalması, gelecekte Türkiye'nin üretken nüfusunun da hem oransal hem de sayısal olarak azalacağını gösteriyor. 0-14 yaş grubundaki nüfus, 2019'da 19,2 milyonken 2024'te 17,9 milyona düştü.

NÜFUS PİRAMİDİ FIÇIYA DÖNÜŞTÜ

Türkiye'nin nüfus yapısındaki değişim, nüfus piramini de etkiledi. Son yıllarda yaşanan doğum oranlarındaki düşüş ve yaşlı nüfusun artışı, nüfus piramidini “fıçı-varil” modeline dönüştürdü. Bu durum doğum oranlarıyla birlikte yaşlanan bir nüfus yapısına geçildiğini gösteriyor.

BAĞIMLI NÜFUS ARTIYOR

Yaş bağımlılık oranı da Türkiye'nin demografik yapısındaki değişimi gözler önüne seriyor. 2024 yılı itibariyle toplam yaş bağımlılık oranı yüzde 46,1 olarak hesaplanırken, 65 yaş ve üzeri nüfusun bağımlılık oranı yüzde 15,7'ye yükseldi. Bu oran, 2007'de yüzde 10,7 seviyesindeydi. Artan yaşlı nüfus, sağlık ve sosyal hizmetler gibi alanlarda artan talepleri de beraberinde getiriyor.

KÖYLER BOŞALIYOR, ŞEHİR NÜFUSU ARTIYOR

Türkiye'nin demografik yapısındaki bir diğer dikkat çekici değişim ise köylerden şehirlere doğru devam eden göç.

TÜİK verilerine göre, il ve ilçe merkezlerinde yaşayan nüfus oranı yüzde 93,4'e çıkarken, belde ve köylerde yaşayanların oranı yüzde 6,6'ya geriledi. 2008'de 4 kişi olan ortalama hane halkı büyüklüğü, 2024 sonunda 3,3 kişiye düştü.

İSTANBUL NÜFUSU 16 MİLYONA YAKLAŞTI

2024 yılı verilerine göre İstanbul'un nüfusu 15 milyon 701 bin 600 kişiye ulaştı. Ankara, 5 milyon 864 bin kişilik nüfusuyla ikinci sırada yer alırken, İzmir 4 milyon 493 bin, Bursa 3,2 milyon ve Antalya 2,7 milyon nüfusa sahip. Türkiye'nin en az nüfuslu ili ise 83 bin 676 kişi ile Bayburt oldu.

Uzmanlar, Türkiye'nin genç ve üretken nüfusunun azalmasıyla birlikte, ekonomik kalkında için kritik olan “demografik fırsat penceresi”nin kapanmaya başladığını vurguluyor. 

Kaynak: TÜİK, Marketing Türkiye- Hüseyin Tapınç