Özlediğimiz Bayram Gelenekleri!
Ayla KAYMAZ
Geçmiş bayramınız mübarek olsun efendim! Malumunuz bizler geçtiğimiz hafta bayram dolayısıyla yoktuk. O nedenle geç bir tebrik olsa da sizlerle tüm Ramazan ayı boyunca konuştuğumuz, dertleştiğimiz gibi ; bayramlarda da özlediğimiz şeyler oluyor , bunlar ne ola ki bir bakalım istedim.
Halis muhlis limon kolonyası. Kendisini pek çok diğer kokulu şeye değiştik ancak limon kolonyasının Osmanlı’ya oradan da ta günümüze uzanan bir hikayesi var. 17. Yüzyılda Almanya’da ilaç olarak kullanılan ve çok pahalı olduğu için bizlerde sınırlı sayıda eve girebilen kolonya, misafire ; “ Sana çok değer veriyorum!“ anlamında kullanılırdı. Ben çok uzunca bir süre kolonyanın sadece bayramda kullanılan birşey olduğunu düşünmüştüm çocukken. Mesela bazı kokular ve bazı ikilemeler, üçlemeler vardır bilir misiniz? Limon kolonyası, Türk kahvesi kokusu ve çikolata kokusu… Bunlar eşittir bayram demektir benim için.
Eskiden bayram harçlıkları da peçeteye sarılı bir şekilde, sen bir büyüğünün elini öperken sezdirmeden avcunun içine konulurmuş mesela.
Yapılan o tatlılar, arefe alışverişleri, ilk gün yemekleri, bayramlık kıyafetler, annenden çekinmesen ayağına giyip uymak istediğin o bayramlık ayakkabı gibi gibi… Okuyan herkesin zihninde bir gülümseme tezahürü oluştuğuna eminim.
Özlüyoruz ama biz yaratıyoruz bu özlemi kusura bakmayın. Büyük, misafir ağırlamaktan korkuyor, küçük, ben daha yeni evliyim diyor. Evinde bir kap yemek pişirmekten imtina ediyor kimi. Aman kim gelir ki bize deyip bir avuç bayram şekerlemesi almayı atlıyor gündelik alışverişte abur cuburun dibine vuran. Kıyafetim çok nasılsa deyip bayramlık kıyafet adetini es geçiyoruz mesela. Bayram namazından sonra toplanmıyoruz kahvaltı sofrasında. Tatile gidiyoruz, ziyaretler yerine! Hepimizin gerekli ya da çokça gereksiz gerekçeleri var belki. Eleştirdiğim şeylerin içinde kendimde varım ama; bence o ay alacağım kıyafeti bayram dönemine denk getirebilirim. Özenebilirim. Temiz ve gayretli olabilirim görüntümde. Yılda iki kereliğine mahsus sabah namazı sonrasında kahvaltı sofrasında buluşabilirim büyüklerimle. Bir kap bir şeyler pişirip evimde ağırlayabilirim büyüklerimi. Ziyaret edebilirim tüm yıl aramasam da akrabalarımı, tatile ilk günden değil de bekleyenlerimi görüp, gönülledikten sonra gidebilirim şansım varsa hiç gitmeyip sonuna dek yaşayabilir, yaşatabilirim…
Bu bayram geçti umarım en özel şekilde yer almıştır gönlünüzde, ruhunuzda. Sırada Kurban bayramı var… Hadi her seferinde daha da anlamlı hale getirelim…
Selametle…
