ABD'nin yaptırımları sonrası gözler Konya ve diğer üslere çevrildi

Bakanlıktan yapılan açıklamada, Savunma Sanayii Başkanlığı ve Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir'in yaptırım listesine alındığı belirtildi. 

Listede ayrıca, Savunma Sanayii Başkan Yardımcısı ve Roketsan Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Yiğit, Savunma Sanayii Başkanlığı Hava Savunma ve Uzay Daire Başkanlığından Serhat Gençoğlu ve Mustafa Alper Deniz bulunuyor. 

CAATSA yaptırımlarının açıklanmasının ardından ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, "Uyarılarımıza rağmen Türkiye, Rusya'dan S-400 sistemi satın alma ve test etme çalışmalarına devam etti. Bugün Türkiye'nin SSB'sine uygulanan yaptırımlar, ABD'nin CAATSA'yı tam olarak uygulayacağını gösteriyor. Rusya'nın savunma sektörü ile önemli işlemlere müsamaha göstermeyeceğiz" açıklamasında bulundu.

Yaptırımlar neleri içeriyor? 

Pompeo, yazılı açıklamasında yaptırımlar kapsamında Türkiye'nin Savunma Sanayi Başkanlığı'na ABD'den ihracat lisansı ve izni verilmeyeceğini söyledi. "Yaptırımlar, SSB'ye tüm ABD ihracat lisansı ve yetkisinin yasaklanmasını, SSB Başkanı ve diğer SSB çalışanlarının mal varlıklarına el konulmasını ve vize kısıtlamasına dâhil edilmesini kapsıyor" ifadelerini kullanan Pompeo, şu değerlendirmeyi yaptı:

* ABD, birçok vesile ile Türkiye'ye S-400 alımının ABD ordusunun teknolojisini ve personelini tehlikeye atacağı, Rusya'nın savunma sektörüne ek fon sağlayacağı ve Rusya'nın Türk Silahlı Kuvvetleri ve savunma sanayine erişim sağlayacağı konularında uyarıda bulunmuştur.

* Ancak buna rağmen Türkiye, alternatifleri bulunmasına rağmen S-400 satın alma ve test etme konusunda kararlı davranmıştır.

* Türkiye'nin bu adımının, F-35 programından çıkarılması ile sonuçlandığına işaret eden Pompeo, CAATSA yaptırımlarını uygulama konusunda kararlı olduklarını belirtti.

* Türkiye'yi S-400 sorununu derhal ABD ile koordinasyon içinde çözmeye çağırıyoruz.

* S-400 alımının Amerikan askeri teknolojisinin ve personelinin güvenliğini tehlikeye atacağı' yönündeki görüşlerini Türkiye'ye 'en üst seviyede' ilettiklerini söyledi.

* Türkiye'yi 'değerli' bir müttefik olarak niteleyen ABD'li bakan, Ankara'nın Washington için önemli bir bölgesel güvenlik ortağı olduğunu, ABD'nin savunma alanındaki işbirliğini sürdürmek istediğini de belirtti.

Yaptırımların ardından Türk Dışişleri bir açıklama yayınlayarak gerekli adımların atılacağını ve mukabelede bulunulacağını belirtti. Rusya, Azerbaycan ve İran yaptırımlara karşı çıkarken Yunanistan’dan “memnuniyetle karşılıyoruz” açıklaması geldi.

Emekli Hava Korgeneral Erdoğan Karakuş ve eski Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Müdürü Bartu Soral yaptırımların askeri, siyasi ve ekonomik boyutlarını değerlendirdi.

İki önemli isim de Türkiye'nin yaptırımlara cevap vermesi gerektiği görüşünde hem fikir.

‘MMU’YU ÜRETMEDİĞİMİZ SÜRECE BAĞIMSIZLIĞIMIZ SÖZ KONUSU DEĞİLDİR’

Karakuş, bu yaptırımlarla Türk savunma sanayisinin sarsılmak istendiğini kaydetti. Karakuş’a göre yaptırımların temelinde ise Türkiye’nin ABD’ye bağlanması arzusu var. Türkiye’nin son dönemde; Doğu Akdeniz, Libya, Kıbrıs, Azerbaycan, Suriye ve Irak gibi sahalarda gücünü gösterdiğinin, yurt içinde ise teröre karşı başarılı bir mücadele verdiğinin altını çizen Karakuş, bunların ABD’yi rahatsız ettiğini savundu.

Yıllarca Türk Hava Kuvvetleri’nde üst düzey görevler almış Karakuş’un, Milli Muharip Uçak (MMU) konusundaki açıklamaları da dikkat çekti:

“1950’den sonra uçak fabrikalarının kapatılmasıyla ABD’ye muhtaç hale getirildik. MMU’nun açıklanan planına göre; 2023’ün sonunda hangardan çıkarılması, 2027’de ise ilk uçuşunu yapması hedefleniyor. Kurulacak olan fabrikada, 100-120 uçağı üretmek 2035’i bulacak gibi görünüyor. Bu yıla kadar MMU’nun etkisinin olmayacağını bildikleri için Yunanistan’ı tehdit olarak kullanıyorlar. Yunanistan’ın hava gücünü bizim gücümüzün üzerine çıkarmaya çalışıyorlar. Bunun sonucunda ise her söyleneni kabul etmemizi istiyorlar. Türkiye’de MMU’yu üretmediğimiz sürece tam bağımsızlığımız söz konusu değildir.”

Türkiye’nin F-35’e alternatif olarak Rusya ve Çin’den savaş uçağı aldığı takdirde CAATSA’nın diğer maddelerinin de uygulanabileceğini ifade eden Karakuş, buna rağmen alternatif tedarikin bir an önce yapılması gerektiğinin altını çizdi.

‘SİZE BİÇTİĞİMİZ ROL, SİZİ ANADOLU’YA HAPSETMEK’

CAATSA yaptırımlarını “malumun ilamı” olarak tanımlayan ekonomist Bartu Soral ise artık eski süper güç ABD’nin kalmadığını, bölgesel güçlerin de olduğu bir dünyada yaşadığımızı söyledi. Bu kapsamda yaptırımların Türkiye’yi ekonomik olarak çok fazla etkilemeyeceğini çünkü hammadde tedariki, ithalat ve ihracatta pek çok pazarın olduğunu ekledi.

AB’nin de ABD ile benzer tutumu olduğunu ifade eden Soral bu tutumun temelinde, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki kararlı mücadelesinin olduğunu belirtti:

“Emperyalizm diyor ki; ‘Siz, Akdeniz’de doğalgaz arayamazsınız. Siz, Mavi Vatan sınırları ilan edemezsiniz. Bizim size biçtiğimiz rol, sizi Anadolu’ya hapsetmek. S-400 tedariki gibi bunu yıkmaya yönelik yapacağınız hamleleri kabul etmiyorum.’ Karşı karşıya kaldığımız durum ciddi ve idare ederek sürdürülemez. Bu yaptırımlardan Türk ekonomisine bir şey olmaz ama ABD ve AB’nin Türkiye’yi kuşatmaya aldığını ve baskıların artacağını gösteriyor.”

‘TÜRKİYE’DEKİ AMERİKAN ÜSLERİ KAPATILMALI’

Peki, Türkiye, ABD’ye bu noktada nasıl cevap verebilir? Soral bu soruya yanıt olarak, 1974’teki ABD ambargosu ardından ülkedeki Amerikan üslerinin kapatılmasını hatırlattı ve şunları ekledi:

“Bölgesel güçlerin olduğu günümüzde şartlar çok daha lehimize. Bu yaptırıma misliyle karşılık verilmeli. Türkiye’deki Amerikan üsleri kapatılmalı. Bunun yanı sıra karşılıklılık ilkesi gereğince Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’dan başlayarak Türkiye’de mülk edinme yasağı gibi aynı yaptırımlar uygulanmalı. Diyeceksiniz ki Pompeo, Türkiye’de mülk edinmeye çok mu meraklı? Ben de soruyorum, İsmail Demir, ABD’de mülk edinmeye çok mu meraklı? Buradaki mesaj ‘ben tam bağımsız ve milli egemenliğine sahip bir ülkeyim’ olacaktır.”

‘SOĞUK SAVAŞ, SICAK SAVAŞA DÖNÜŞEBİLİR’

CAATSA yaptırımlarının açıklanmasının ardından Rusya, Azerbaycan ve İran’dan tepki geldiğini anımsatan Soral, “Bu, bölgenin ABD’ye karşı bir veryansını, feveranı, duruşudur. Bu karşı çıkışa katılan ülkelerin sayısı da artacaktır” dedi. Dünyanın silahlanmasına bakıldığında bir Soğuk Savaş’ın var olduğu hatta bunun sıcak savaşa dönüşme ihtimalinin de bulunduğunu söyleyen Soral, bölge ülkelerinin bir strateji doğrultusunda, daha tutarlı uzun vadeli ve doğru stratejilerle bir arada hareket etmesi gerektiğini kaydetti.

İşte Türkiye'deki ABD üsleri: 

İstanbul, Diyarbakır, İzmir, Adana, Malatya ve Ankara’da birden fazla yabancı askeri tesisin olduğu ve Türkiye’nin yedi bölgesinden sadece Karadeniz Bölgesi’nde ABD ve NATO’ya bağlı askeri üslerin bulunmadığı da yine göze çarpanlar arasında.

1 - İNCİRLİK ÜSSÜ

İncirlik Hava Üssü yönetimi ve denetimi TSK’da olan, NATO’nun önemli bölgesel bir depo üssüdür. Adana’ya 10 km uzakta bulunan üs, Akdeniz’e 56 km uzaklıktadır. Türk Hava Kuvvetleri 10. Ana jet üssü ve ABD hava kuvvetleri 39. Ana jet üssü burada görev yapmaktadır.

2- İZMİR HAVA ÜSSÜ

İzmir Hava Üssü İzmir’in 17 km kuzey batısında Çiğli’de bulunan Avrupa’daki ABD hava kuvvetleri’ne (USAFE) bağlıdır. 42 uçak ve 300 asker-personel bulunan üste I-HAWK ve Roland füze sistemleri konuşlandırılmıştır. İzmir Hava Üssü NATO’nun Türkiye’deki en eski üssü olmakla beraber, son yıllarda önem kazanmıştır. 11 Ağustos 2004’de LANDSOUTHEAST karargâhı Napoli’den İzmir’e taşınmış, 1 Ocak 2006’da da ABD 16. hava filosu, Almanya’nın Ramstein hava üssünden alınarak buraya yerleştirilmiştir.

3 - ŞİLE ÜSSÜ

Stinger füzelerinin fırlatılması için uluslararası standartlarda bir atış alanıdır.

4 – KONYA

Konya 3. Ana Jet Üs Komutanlığı: Irak savaşı sürecinde NATO tarafından getirilen AWACS’lar burada üslenmiştir.

5 - BALIKESİR

Balıkesir 9. Hava Jet Üssü: Bu üsde 6 adet “vault” denilen füze rampası bulunmaktadır.

6 - MUĞLA

Muğla Aksaz Deniz Üssü olarak kullanılmaktadır.

7 - ANKARA

Ankara-Ahlatlıbel, Amasya-Merzifon, Bartın, Çanakkale, Diyarbakır-Pirinçlik, Eskişehir, İzmir-Bornova, İzmit, Kütahya, Lüleburgaz, Sivas-Şarkışla, İskenderun, Ordu-Perşembe, Rize-Pazar, Erzurum, Van-Pirreşit ve Mardin’de NATO’ya bağlı Birleştirilmiş Hava Harekat Merkezleri (CAOC6) bulunmaktadır.

Ankara, Karamürsel, Sinop, Hakkari, Hatay, Erzurum Kargapazarı; dinleme üsleri.

Ankara Cevizlibağ, Elmadağ, İstanbul, İzmir; dinleme ve harekat merkez üsleri.

Adana-Hatay Toroslar; CIA, Gladio eğitim üssü.

Tekirdağ Çorlu Havaalanı; Lojistik destek üssü.

Konya; AWACS erken uyarı uçakları bu üste.

Gaziantep-Batman Havaalanı; Lojistik destek amaçlı havaalanları. Heronların üssü.

Sabiha Gökçen Havaalanı; Lojistik destek havaalanı.

Mersin Taşucu Limanı; Limanda liman ve helikopter pisti var.

İskenderun Limanı; Türkiye’nin en geniş konteynır alanına sahip bulunuyor.

Adana İncirlik; Nükleer bombaların yer aldığı, ABD’nin bölgedeki tek harekat üssü.

Diyarbakır; Hava üssü, NATO askeri var.

Şırnak-Silopi; Lojistik depolama yeri.

Mardin; İncirlik Üssü’ne ve İskenderun’a gelen ABD asker ve teçhizatları için geçiş yeri.

Şanlıurfa; yakıt ikmal üssü.

Türkiye’de NATO’nun ve Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) bağlı askeri üsler ve askeri mevcudiyet haritası: