Toplumsal Düzen Kuralları (2. Bölüm)

3. YAPTIRIM

Toplumsal düzen kurallarının tümünde yaptırım vardır. Ancak bu yaptırım yalnızca hukuk kurallarında maddidir. Diğerlerinde manevidir. Örneğin kişinin benimsediği dinin kurallarına uymaması halinde kutsal güç (İslam Dininde işlediği günah sebebiyle Allah) tarafından cezalandırılacağına inanılmaktadır. Ancak bunun hukuk düzeninde doğrudan maddi bir karşılığı yoktur. Aynı husus ahlak ve görgü kuralları için de geçerlidir. Protokol kurallarıysa görgü kurallarının istisnasıdır. Hukuk düzenince bir konuda örf-adet kurallarının uygulanacağı kabul edilebilir. Bu durumda maddi yaptırım olmaktadır. Aksi haldeyse yaptırım manevidir. Manevi yaptırımdan veya karşılıktan anlaşılması gereken günaha girme, ayıplanma, dışlanma, kınanma, toplumsal veya kamusal tepki ve benzeri manevi sonuçlardır. Hukuk kurallarında da sıklıkla bu yaptırımlar vardır, ancak her durumda hukuk düzeninde karşılaşılan maddi sonuçlar olmaktadır. 

4. BİR KURALIN AYNI ANDA FARKLI TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARINA DAHİL OLMASI

Bir kuralın aynı anda toplumsal düzen kurallarından birden fazlasında yer alması mümkündür. Örneğin kasten insan öldürmek Türk Ceza Kanunu’nun 81. maddesinde düzenlenmekte ve madde metninde bir insanı kasten öldüren kişinin müebbet hapis cezası ile cezalandırılacağı belirtilmektedir. Bir insanı öldürmenin suç olmasının yanı sıra bu fiil aynı zamanda din ve ahlak kurallarına da aykırılık teşkil etmektedir. Bu konudaki bir diğer örnek zinanın sonuçlarıdır. Bilindiği üzere Türk Ceza Hukuku’na göre zina suç değildir. Ancak Türk Medeni Kanunu’nun 161. maddesinde “Eşlerden biri zina ederse, diğer eş boşanma davası açabilir.” düzenlemesi mevcuttur. Bu kapsamda eşin zina etmesi özel boşanma sebebidir ve diğer eşe boşanma hakkı vermektedir. Zina aynı zamanda İslam Dini bakımından din kurallarına ve ahlaki değer yargıları yönünden ahlak kurallarına da aykırıdır. Benzer şekilde çevrenin kirletilmesi görgü kurallarına aykırı bir davranıştır. Ancak bu davranış aynı zamanda 5326 sayılı Kabahatler Kanunu uyarınca bir kabahattir ve somut duruma göre 5237 sayılı kanunda yer alan çevrenin kasten veya taksirle kirletilmesi suçuna sebebiyet vermektedir. 

5. SONUÇ OLARAK 

Görüldüğü üzere toplumsal düzen kuralları insanların yaşam içerisinde uymak zorunda oldukları kurallar bütünüdür. Bu kurallar birbiriyle doğru orantılıdır ve birinin doğru bulmadığı kuralı sıklıkla diğerleri de doğru bulmamaktadır. Örneğin hukuk düzeninde bir insana kasten zarar vermek suçtur ve hiçbir din ve ahlak kuralı da bunu olağan karşılamamaktadır. Ancak bu kurallar bütünü kendi içerisinde yaptırım bakımından farklıdır. Hatta bu yaptırımlardan hukuk kurallarına uygulananları dahi hukuk uyuşmazlıklarında, ceza uyuşmazlıklarında ve idari uyuşmazlıklarda farklı olmaktadır. Örneğin zina boşanma sebebiyken cezai müeyyidesi yoktur. İnsan öldürmenin cezasıysa müebbet hapis cezasıdır. Ancak hırsızlık, dolandırıcılık ve yağma suçlarında cezalar süreli hapis cezalarıdır.