Aman Sille Sille!

Sille / Su dirhemi

Konya’nın merkezi Kayalı parktan 8 km kuzey batısında, antik bir beldedir. Şu andaki idari durumu Selçuklu ilçesine bağlı mahalledir.

Burası aslen Türk olan Karamanlı Hıristiyan Ortodoksların mübadele öncesi yüzyıllarca yaşadığı yerleşimdir. Bu Türkler Müslüman olmadıklarından ve Hıristiyan olduklarından Roma’ya ait Rumlar olarak adlandırılmışlardır. Tarihte Silleli Rumların kullandıkları dil girek alfabesiyle yazılan Türkçedir buna Karamanlıca denmekte ve çözümlemesi oldukça zor ibareler ihtiva etmektedir.

Bugün Silledeki kitabeler Rumca sanılıyorsa da tamamen Türkçedir. Ancak Kur’an alfabesiyle değil de Rum alfabesiyle yazıldığından uzmanları haricinde okuyanı yoktur. Bu bakımdan Sille Osmanlı döneminde özerk bir bölge statüsündedir zira Arap alfabesini kabule zorlanmayarak Türkçeyi Rum alfabesiyle kullanmalarına izin verilmiştir.

Aziz Barnabas ve Aziz Pavlus, yeni ahitte (incil) ve antik kaynaklarda yer aldığına göre Selevkos (Silifke) den sonra İkonium'a (Konya) gelirler ve buradaki belli, merkezlerden Sille ve Kilistra’ya yani Gökyurt’a uğrarlar. Konya da şu anda Alâeddin bulvarında bulunan Kilise Aziz Pavlus adına inşa edilmiştir ve bu adı taşımaktadır.

Sille / Sudirhemi’ne Bağlı Yerler

Su dirhemi: merkezi Sille olan bir nahiyedir. Osmanlı zamanında en çok adı geçen bir nahiye olarak Su dirhemine Konya’nın batısındaki birçok köy bağlıdır.

Osmanlı döneminde Konya’da 3 nahiye merkezinden söz edilebilir: Sudirhemi /Sille, Hatunsaray ve İnsuyu. Kuzeydeki tüm bu günkü köy ve kazalar şimdi Cihanbeyli’ye bağlı bir köy olan İnsuyu’na bağlıydılar. Konya merkeze ait köylerin büyük bölümü de Sudirhemine yani Sille’ye bağlıydı. Aksaray yolundaki köyler ise Karapınar’da bulunan Sultan Selim camiine bağlıydı.

Osmanlının ve Konya Ulemasının Yapamadığı Gerçek

“La ikrahe fiddini” (dinde zorlama yoktur) yi gören Osmanlı uleması  “İnneddine ındellahi’l-İslam” (Allah katında tek geçerli din İslamdır) ile “ve men yebtaği ğayra’l-İslami dinen” (kim İslam’dan gayrı din ararsa asla makbul olmayacaktır) gerçeğini ele alarak burunlarının dibindeki Silleli Hıristiyan Karaman Türklerini İslam gerçeğiyle tanıştıramamışlar ve 1924 de yurt dışına sürülmelerini sağlamışlardır.

Bin yıldır iç içe yaşadığımız Silleli soydaşlarımızı İman ve İslam’la tanıştırmayı başaramayan Konya ulemasının bu konudaki sorumluluğu büyüktür. Mevleviler zaman zaman Sille Hıristiyan din adamlarıyla “Deyr-i Eflatun” da bir araya gelseler de onları İslam’a çağırmakta çok geride kalmışlardır.

İsimleri Aslan, Kaplan, Kaya ve Ivaz gibi Türk olan ve Türkçe Hıristiyan tapınış gösteren, Türkçe konuşan, Grek harflerini kullanarak Türkçe dinî ve edebi eserler verip yayın yapan Silleli Hıristiyan soydaşlarımız ne yazıktır ki 1924 yılında karşılıklı değişime tabi tutularak Anadolu'dan göç ettirilmekten kurtulamamışlardır.

Hıristiyan Türkler içinde Karamanlıların yeri ayrı bir öneme sahip. Tek kelime Rumca bilmeyen ve ibadetlerini Türkçe yapıp, yazı dilinde Grek alfabesini kullanan Karamanlıların Türk soyundan geldiklerini hemen hemen tüm tarihçiler kabul ediyor.

Hıristiyan Türklerin kendi durumlarını anlatmak için yaktıkları bir ağıt onları bütün yönleriyle anlatmaya yetiyor:

"Gerçi Rum isek de Rumca bilmez Türkçe söyleriz

Ne Türkçe yazar okuruz, ne de Rumca söyleriz

Öyle bir mahluti hatt-ı tarikatımız vardır

Hurufumuz Yunanice, Türkçe meram eyleriz"

Sille’de Rumlara Fazla Vergiye Son!

Osmanlı devlet-i aliyyesi bir cihan devleti olarak insani ve İslami bakımdan asr-ı saadetten sonra kurulan ve en uzun süren bir hukuk devletidir.

Sillelilerin şikâyetiyle Alaeddin Camii vakfına bağlı olan bu köye fazla vergi tahakkuku üzerine padişahın Konya Kadısına emri şu şekilde olmuştur:

“96 hanelik Sille halkı tahrir defterlerinden silinip eskisi gibi vergisini Alaeddin Vakfına vereceklerdir.”

(13 Nisan 1673 – Konya Ş. S. 19. Cilt s.  89 varak 173)

13 Ağustos 2021 itibarıyla Sille hak ettiği yere hızla yerleşmeye devam ederek Konya’mızın turistik bir yeme – içme mekânı haline gelmiştir.