COVİD-19 VE GEBELİK
Opr. Dr. M. Okay Demirtaş
Yazımızın başında şunu belirtelim gebelik sırasında geçirilen covid-19 enfeksiyonuna ilişkin bilgiler şu an için yeterli düzeyde değilidir. Şuan için en uygun olan davranış kişisel hijyen kurallarına en üst düzeyde dikkat etmek ve mümkün olduğunca evde kalmaya çalışmaktır.14 günlük bir kuluçka süresinin ardından virüs grip benzeri semptomlarla ortaya çıkabiliyor; ateş, burun akıntısı, öksürük, halsizlik, kas ağrıları, ishal ve en korkulanı nefes darlığı gibi. Hastalananların %87 si 30-79 yaş aralığında yani daha ileri yaş en büyük risk faktörü gibi görünmekte. Kaybedilen hastaların %85'i ise 65 yaş üstünde. Enfeksiyonu asemptomatik olarak geçirmek söz konusu ama gerçekte bunun oranını şu an için bilmek çok mümkün değil.
Belirtileri Neler?
Wuhanda 138 hasta' ki bunların ortak özelliği akciğer tutulumun olması 'ile yapılan çalışmada;
1-Ateş(görülme sıklığı %99) ateş yoksa bir nebze olsun içimiz rahat edebilir ama ateş olmaması hasta olmadığımız anlamına gelmez.Bazı çalışmalarda ateş görülme sıklığının %44'e kadar düştüğünüde özellikle belirtmek gerek.
2-yorgunluk halsizlik(%70)
3-Kuru Öksürük(%59)
4-iştahsızlık(%40)
5-Yaygın kas ağrıları(%35)
6-Nefes Darlığı(%31)
7-Balgam(%27)
Anneden Bebeğe Geçer Mi?
Bebeğe anne rahminde yada doğum sırasında geçtiğine dair henüz gösterilmiş bir veri yoktur.
Gebeliğinde corona virüs ile enfekte olmuş hatta bu yüzden akciğerleri de etkilenmiş 18 anne adayında yapılan çalışmada virüsün bebeğe geçtiği gösterilememiştir.Ancak bu çalışmanın sınırlı sayıda anne adayı ile yapılmış olduğu unutulmamalıdır. Ayrıca bazı çalışmalarda ise doğumdan sonraki 36 saat ila 17. gün arasında yenidoğan bebeğe tanı konulduğu gösterilmiştir.
Gebelikte ne gibi kötü sonuçları olur?
Aslında gebelik sonuçları açısından bu enfeksiyonu değerlendirecek olursak ne yazııkki şu an yazabileceğimiz tek kelime 'belirsiz' olur.
*düşük
*bebekte gelişme geriliği
*erken doğuma neden olabileceği kötü sonuçlardan
tabi bilindiği üzere bu virüs akciğerleri tutup ağır solunum sıkıntılarına da neden olabilmekte.
Hamilelerde tedavi ve korunma nasıl olmalı?
Covid -19 için önleme ,yaklaşım,tanı ve tedavi gebelerdede tıpkı hamile olmayan bireylerde yapıldığı gibi olmalıdır.Şuan için farklı bir uygulama yok.Tabi bağışıklık sistemini güçlü tutmak bunun için taze sebze meyve tüketimi son derece önemli.Yine gebelerde bizimde rutin kullandığımız D vitaminide yararlı olacaktır.
Hamilelerde neler yapılabilir?
Zika virüs olayındaki gibi yeni bir patojen salgını olduğunda olası en kötü senaryoyu da hesaba katmak yerinde olacaktır. Bunun için;
*hiçbir semptomu olmasa da yurt dışı seyahat öyküsü veya infekte kişi ile yakın temas öyküsü olan her gebeye test yapılmalı.
*test sonucu pozitif ve asemptomatik olan gebeler evde izolasyona alınmalı şikayetler takip edilmeli bu süre 14 günden kısa olmamalı.
*2 ayda bir ultrason kontrolü yeterlidir(şikayet yoksa)
*akciğerleri etkilenmiş olan gebeler 3. basamak sağlık kuruluşlarında takip edilmeli.
Emzirme Mümkün mü?
6 hastada yapılan bir çalışmada COVİD-19'a anne sütünde rastlanmamıştır. Ancak emzirme ile ilgili asıl endişe emzirme esnasında anne ve bebeğin çok yakın temasta olması nedeni ile solunum yolu ile bebeğe bulaşma riskidir. Mevcut veriler ile CDC emzirmeyi kontredikasyon olarak kabul etmiyor yani bebeği emzirmenin önünde engel olmadığını söylüyor ancak bununla birlikte el yıkama, emzirme sırasında maske takılması gibi kişisel önelemlerin alınması gerektiğini vurguluyor. Tabi burada yapılması gereken çok önemli bir husus COVİD -19 testinin daha kolay ulaşılabilir olması ve daha yaygın olarak uygulanmasıdır ve o konuda da bakanlığımızca önlemler hızla alınmaktadır.
