ÜRİNER İNKONTİNANS (İDRAR KAÇIRMA)
Opr. Dr. M. Okay Demirtaş
Sosyal veya hijyenik bir sorun haline gelen istemsiz idrar akışı. İdrar kaçırma sorunları yaşam kalitesine çok olumsuz etkisi olan kronik bir tıbbi durumdur. Ayrıca bu durum kişiyi iş, seyahat, egzersiz, uyku ve cinsel fonksiyon gibi hayatın sosyal alanlarında da etkilemektedir. Çoğunlukla 40 yaşın üzerinde ortaya çıkar ve oldukça sık görülür kadınların neredeyse yüzde 20 sinde bu problem ortaya çıkar, ancak kimi zaman çekinme ve utanma duygusu nedeni ile bu şikayet doktora söylenmeyebiliyor. Ayrıca gece çok sık idrara çıkma isteği özellikle ileri yaş grubundaki hastalarda uyku sorunlarını da beraberinde getirir.
Bu durumun nedeni nedir?
Temelde bu problem Aşırı aktif mesane(AAM) ve stres üriner inkontinans şeklinde ikiye ayrılır. İki durumun ortaya çıkış sebepleri de tedavileri de farklıdır. Öncelikle bunun ayırt edilmesi çok önemli.
Nedenler arasında mesane kası ile ilgili problemler, idrar torbasının beyinden gelen uyarılara aşırı cevap vermesi, mesane ile idrar kanalı arasındaki normal anatomik yapının bozulması gibi pek çok faktör sayılabilir. En önemli adım dikkatli alınan anamnezdir. Şeker hastalığı, inme, bel fıtığı, spinal kord hasarı, Parkinson hastalığı, multiple sklerozis, pelvik cerrahi, demans ve psikiyatrik hastalıklar gibi durumlar dışlanmalıdır. Yine kullandığı ilaçlar sorgulanmalıdır.
Risk faktörleri neler?
*ileri yaş
*gebelik
*çok doğum yapmış olmak
*zor doğum, doğumda vakum kullanımı
*menopoz
*ailesel geçiş
*sigara, kahve, alkol tüketimi
*obezite
*genç yaşta doğum yapmak
*idrar yolu enfeksiyonu
*bazı ilaçlar
Hasta neler yapabilir?
Sigarayı bırakmak, kilo vermek, diyet ve sıvı alımındaki değişiklikler (kafein, alkol içeren ve asitli içeceklerin azaltılması), barsak düzenlemesi ve egzersiz gibi yaşam tarzı değişiklikleri, kegel egzersizleri dediğimiz mesane kaslarını güçlendirecek egzersizler hastalarımızın yapabilecekleri arasındadır.
Tedavisi nasıldır?
Tedavide öncelikle altta yatan bir sebep varsa ortadan kaldırılmalı daha sonra ayrıntılı bir muayene ile hastanın idrar kaçırma tipi belirlenmeli (SÜİ, AAM... vs).
Tedavide eğer hasta öksürmekle, hapşurmakla, fiziksel aktivite sırasında idrar kaçırıyor ise ve muayene ile bu teyit edildi ise ameliyat ile bu sorunu çözmek mümkün. Bu tip idrar kaçırmaya stres üriner inkontinans diyoruz ve ameliyat ile çok yüz güldürücü sonuçlar alıyoruz. Muayene sırasında yapılacak Bonney testi ile hastanın ameliyattan ne ölçüde fayda göreceğini tespit etmek mümkün.
Eğer hastada AAM gibi aktivite ile ilgisi olmayan idrar kaçırma problemi varsa bu kez tedavide cerrahi yerine medikal ilaçları kullanıyoruz. Medikal tedaviden fayda görmeyen hastalarda yine cerrahi yöntem ile tedavi mümkün olmaktadır.
