Berat Gecesi

Yollarını bulamayan yolcular için gökyüzündeki yıldızlar ne ise okyanuslardaki yolcular için adalar ne ise günahkâr müminler için mübarek günler aylar ve geceler de aynıdır. Bazı zamanlar hatalarımızın, günahlarımızın affı için bir fırsat olarak verilmiştir. Bu gecelerden birisi de Şaban ayının on dördüncü gününü on beşinci gününe bağlayan “berat” gecesidir. Bu gece gafletten uyanmalıdır. 

Gafil olma ey kardeşim
Mübarek kandiller geldi
Sana müjdeler getiren
Güllerle bülbüller geldi

Mutlu olacağın günler
Tövbe edeceğin günler
Bitsin öfkeler şu kinler
Mübarek kandiller geldi

Berat: “Suçtan kurtulma, günahlardan temizlenme, pişman olmak, af etmek, günahlarımıza tövbe etmek demektir.” 
Bu gece Kur’an-ı Kerim’in Levh-i Mahfuz’dan dünya sema’sına indiği gecedir.
Allah-u Teala: “Parlak kitap (Kur’an-ı Kerim) hakkı için gerçekten biz onu mübarek bir gecede indirdik.” (Duhan 1–2) Buyuruyor. Bu gecede bol bol Kur’an okunmalıdır. Bu gece Müslümanların kıblelerinin değiştirildiği gecedir. Peygamberimiz Mekke’de iken kabe’ye karşı durarak ibadet ederdi. Medine’ye hicret edince Allah’ın emri ile on altı, on yedi ay Kudüs’e yöneldi. Ama gönlünde hep kabe vardı. Bir gün Cebrail’e: “Allah’ın beni Yahudi kıblesinden başka tarafa çevirmesini arzu ediyorum. Zira kabe babam İbrahim’in kıblesidir.” Dedi. Cebrail: “Ben de senin gibi bir kulum.” Demesi üzerine Rasulullah: “Rabbinden iste.” Diye ricada bulundu. Bu sebeple hep gökyüzünden gelecek habere bakardı. Bedir Savaşı’ndan iki ay önce Şaban ayının on beşi idi. Rasulallah ve ashabı Beni Seleme mescidinde öğle namazı kılıyorlardı. “ya Muhammed: “Yüzünü zaman zaman semaya dönmüş görüyoruz. Seni razı olacağın bir kıbleye çevireceğiz. Yüzünü hemen Mescid-i Haram tarafına döndür. Ey müminler, nerede olursanız olunuz siz de yüzünüzü Mescid-i Haram tarafına çeviriniz.” (Bakara 144) ayeti nazil olduğunda iki rekât kılmışlardı. Diğer iki rekâtı kabeye dönerek tamamladılar. Kadınlar yer değiştirdi, tekrar geriye geçtiler. Bu mescit’e “Mescid-i Kıbleteyn” adı verildi. Haber, Kuba mescidine ertesi sabah ulaştı. Haberci verdiği zaman farzın ilk rekâtının secdesinde idiler. Habercinin: “Allah’a yemin ederim ki biz, Rasulallah ile kabeye dönerek namaz kıldık.” Dedi. İkinci rekât, kabeye dönerek tamamlandı. Bu gece Kadir Gecesi’nden sonra en mübarek gecedir. Kadir gecesinin günü kesin belli olmamakla beraber Berat gecesinin günü bellidir. 

Bu geceye can verir ashab-ı dil
Bu gece şadan olur erbab-ı dil
Bu gece bir yıllık hadisat başlar. Kadir gecesinde tamamlanır. 
Rızklara ait nüsha: İSRAFİL (as)’a
Harp, zelzelelere ait nüsha: CEBRAİL (as)’a
Amellere ait nüsha: İSRAFİL (as)’a
Musibetlere ait nüsha: AZRAİL (as)’a teslim edilir.

Bu gece peygamberimize ümmetinin bağışlandığı gecedir. Cebrail (as) Şaban ayının on üçüncü gecesi peygamberimize gelerek geceyi ibadetle geçirmesini söyledi. Tan yeri ağarırken geldi: “Ya Rasulallah, ümmetinin üçte biri sana bağışlandı.” Dedi. Peygamberimiz üzüldü. “Acaba üçte ikisinin durumu ne olacak?” diye ağladı. On dördüncü gece Cebrail (as) yine geldi. Peygamberimize geceyi ibadetle geçirmesini söyledi. Tan yeri ağarırken tekrar geldi. “Ya Rasulallah, ümmetinin üçte ikisi sana bağışlandı.” dedi. Peygamberimiz yine üzüldü. “Acaba üçte birinin durumu ne olacak?” diye ağladı. On beşinci gece Cebrail (as) yine geldi. Peygamberimize geceyi yine ibadetle geçirmesini söyledi. Tan yeri ağarırken geldi. “Müjde ya Rasulallah, ümmetinin üçte üçü bağışlandı. Başını kaldır ve gökyüzüne bak.” dedi. Peygamberimiz tüm kapıların açıldığını yedi kapıda yedi meleğin dua ettiğini rükû, secde, zikir, dua ve iyilik edenlerin dualarının kabul olması için gözyaşı döktüklerini gördü. Allah-u Teala: “Habibim benden ne istersin?” “Ya rabbi, ümmetimin günahlarının af olmasını isterim.” Buyurdu. Allah-u Teala: “bak ummana ortasında bir ağaç, ağacın dalında bir kuş, kuşun gagasında birazcık toprak. O toprak ummana düşse bir şey olur mu? Benim rahmetimin yanında ümmetinin günahları o kadardır.” Buyurdu. 
Bu gece en çok af ve mağfiretin olunduğu, ellere beratın verildiği gecedir. 
Peygamberimiz Medine kabristanlığına giderek bütün müminler için dua ettikten sonra eve geldi “Ya Ayşe, bu gece Şaban ayının on beşinci gecesidir. Cebrail (as) bana adedini kendinden başkasının bilemeyeceği sayısız kullarının beratını verir. Benii Kelp kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısınca daha çok kimseleri afv ve mağfiret eder.” Buyurdu. 

Şeytan yere serildi
Ruhlarımız dirildi
Bu gece elimize 
Beratımız verildi

Bu gece oruç tutarak karşılanacak bir gecedir. Zeyd oğlu Usame: “Ey Allah’ın resulü görüyorum ki ramazan ayı dışında en çok Şaban ayında oruç tutuyorsunuz.” Dedim. Rasulallah: “O öyle bir aydır ki insanlar ondan habersizdirler. O Recep ayı ile Ramazan ayının arasındadır. O ayda bütün ameller âlemlerin rabbi Allah’a arz olunur. Benim amelim de oruçlu olduğum halde arz olunmasını isterim.” Buyurdu.

Kıldan ince ise Sırat
Şaban-ı Şerif’te Berat
Cemalullah ise murat
Mübarek kandiller geldi
Bu gece tövbe etmeliyiz. Tövbelerin kabul edildiği kutsal zamanlardan biridir. 

Yok mudur tövbe eden bağışlayayım?
Yok mudur rızk isteyen rızklandırayım?
Yok mudur dert ve belaya düşen şifa vereyim?
Daha ne gibi dileği olan varsa istesin vereyim.

Bu gece tövbeden sonra dua etmeliyiz. Rabbimiz: “Bana açılan dua ellerini boş olarak geri çevirmek zat-ı şanıma yakışmaz.” Buyuruyor. 
Bu gece muhasebe-i nefs yapmalıyız. Rabbimiz: “Her hikmetli iş, o mübarek gecede ayırt edilir.” (Duhan 4) buyuruyor. Bir yıllık rızkların miktarı, darlığı, bolluğu bu gecede takdir edilir. Bir yıl içinde hayır ve şerden ibaret olacak işler bu gece kayıt altına alınır. 
Bu gece ölümü hatırlamalıyız. Bir yıl içinde kimlerin ecel şerbetini içeceği, bu gece yeniden gözden geçirilir ve listeye alınır. Önümüzdeki yılın listesine kalacağımızı bilemediğimizden hazırlıklı olmalıyız. 

Ölüm demez bu genç koca
Gelir bir gün ya bir gece
Cenaze namazın hoca
Kılmamaya çare mi var?

Bu gece kaza namazları kılmalıyız. Mahşere namaz borcuyla gitmemeli, hesabımızı düzgün vermeliyiz.

Berat, kadir verdim niçin bilmedin?
İki rekât olsun namaz kılmadın
Havai işlerden sen usanmadın
Derse Allah biz ne cevap vereceğiz?
Bu gece küskünlükler giderilmeli, dargınlar barışmalı, kardeşliklerimiz tazelenmelidir. “Müminler birbirlerinin kardeşidirler. Kardeşlerinizin arasını düzeltiniz. Allah’tan korkun ki size acısın.” (Hucurat 10) ayetine kulak vermeliyiz. 
Bu gece, bu ay peygamberimizin ayıdır. Bol bol salât-ü selam göndermeliyiz. Peygamberimiz: “Recep ay rabbimin, Şaban ayı benim, Ramazan ayı ümmetimin ayıdır.” buyurur. 

Bihamdülillah geldi Şaban
Açıldı Gülşen-i Dil oldu handan
Muhammed Mustafa’nın ayı geldi
Saadetle şerefyap oldu her can

Bu gece senelik, Cuma haftalık, Kadir gecesi de ömürlük günahların affedildiği gecelerdir. 
Hz. İsa gezileri esnasında çok güzel manzaralara rastlar. Allah-u Teala: “Ey soluğum İsa, sana daha güzel bir manzara göstereyim mi?” buyurur. “Evet ya rabbi, görmek isterim.” Deyince: “Karşında bulunan beyaz kayaya dikkatli bak.” Bakarken kaya yarılır. İçinden nur yüzlü bir ihtiyar ile yanında da bir zeytin ağacı ortaya çıkar. Hz. İsa nur yüzlü ihtiyara: “Burada ne yapıyorsun? Ne yiyip içiyorsun” diye sorunca o da “Allah’a 400 senedir ibadet ettiğini, rızkının da bu zeytin ağacı olduğunu” söyler. Hz. İsa: “Ümmetimden böyle biri olduğu için ne kadar sevinsem, şükretsem azdır.” Deyince Allah-u Teala: “Ya İsa, Muhammed ümmetine bir Berat gecesi vereceğim. O geceyi ibadetle değerlendiren benim yanımda o ihtiyardan daha üstün derecelidir.” Buyurdu.