Ramazanda kahvehanelerin açık olması ve para kazanması uygun mu?
Mehmet Kaçar
“Keyfi oruç tutmuyor, kahvede sigara tüttürüp, oyun oynuyor, lokantalarda açıktan açığa yiyip içiyor, Bu kişinin durumu ve bu ayda bu mekânları açık tutup satış yapanların kazançları caiz olur mu?
Bu konuyu iki türlü işlemekte fayda var. Birincisi mekânlarla ilgili olanı. Açılması gereken yerler kapatılmalı. Eskiden bırak kahvehaneleri, meyhaneler bile Ramazan ayına saygıdan dolayı kapatılır ve tadilat işleri Ramazan da yapılır, bayram birinci günü müdavimlerine hem bayramlık hem de yeniden çalışmaya başladıklarını bildirmek için meyhaneler müdavimlerine ikramlarda bulunurlardı.
Şehrin sokaklarında, lokanta, meyhane, kahvehane gibi yerler açılmaz, bu günlerde kazanılacak olan paraların hayır getirmeyeceğine inanılır, Ramazan ve oruçluya saygı duyulurdu. Şimdi haram ve helal kavramı değiştiği için ramazan da dahi çatır çatır oyun oynanıp, sigara ve çay içiliyor. Ramazan’a karşı olan birisinin burada para kazanmak için mekânı açması ve para kazanması elbette haramdır. Uygun olan Ramazan ayın boyunca kapalı kalmasıdır. Zaruret olmadığı halede açık tutulan lokanta ve kahvehanelerden elde edilen gelir haramdır.
Ramazanda kahvehane ve lokantanın açık olması zaruri olan yerler var mıdır?
Ramazan ayında hasta, yolcu vb. oruç tutmama ruhsatına sahip kimseler oruçlarını daha sonraki bir zamanda tutabilirler (el-Bakara , 2/185; İbn Mâce, Sıyâm, 11-13(1664-1670) bkz.Müslim, Sıyâm, 69 (335).
Mazareti sebebiyle oruç tutamayanların yeme-içme ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için Ramazan ayında, uygun yerlerde (gar, hastane gibi) lokanta vb. yerlerin açık olmasında dinen bir sakınca bulunmamaktadır. Ayrıca lokanta ve kahvahane sahibi, oruç tutmayanların niçin oruç tutmadıklarını bilmek zorunda da değildir.
Fakat hem oruç tutanlara saygı için hem de yeni yetişmekte olan çocuk ve gençlerin, Ramazan gününde oruç tutulmayıp aleni yemek yenilmesinin, kahvehanelerde sigara, çay içip oyun oynanmasının olağan bir şey olduğu izlenimine kapılmaları için mazeretli de olsa, yiyip içmemelerini ve bu fiillerini de açıktan aleni yapmamaları daha uygun olanıdır.
Lokanta sahipleri de gerekli tedbirleri alarak böyle algılamalara fırsat vermemeye özen göstermeli. Mazereti olmadan kahvehanelerde ve lokantalarda açıktan oruç yiyen bir kimse eğer Müslüman ve ergenlik çağına gelmiş ve buna rağmen bilerek ve isteyerek Ramazan orucunu tutmuyorsa, bu büyük bir vebal, günah ve haramdır. Bu tür kimselerden bilerek para kazanan kahvehane ve lokanta sahipleri de bu harama ortaktırlar. Zira bunlar, oruç tutmayanların reklamlarını yaparak müşteri çekmeye çalışmaktadırlar.
