Ahmet Candan

Doğu Türkistan İmparatoru Osmanlı Şehzadesi

Ahmet Candan

Şehzade Abdülkerim Efendi

Şehzade Mehmed Abdülkerim Efendi 1906 yılında dedesinin hükümdarlığı esnasında Istanbul'un en gözde saraylarından olan Beşiktaş'ta ki Yıldız Sarayı'nda dünyaya geldi. Babası Şehzade Mehmed Selim'in tek oğlu olan Şehzade Abdülkerim Efendi'nin dedesi ise Sultan 2. Abdülhamid Han'dır.

O, 29 Yıllık yaşamına belki de 100 yıllık bir macerayı sığdırdı... Istanbul'da başlayan maceralı ve bir o kadarda hüzünlü yaşamı Doğu Türkistan adrenaliyle tavan yapacak ve New York'ta son bulacaktı.

-Asya'nın ve Japonlar'ın Durumuna Genel Bir Bakış-

Japonlarından en güçlü dönemlerinden olan 1930'lu yıllarda Asya adeta bir kazan gibi kaynıyordu. Siyasi çıkarlar ve çekişmeler, isyanlar ve otorite yoksunluğu gibi sebepler bu coğrafyada ki halkları canından bezdirmişti. Zaten Çinliler ve Ruslar arasındaki çekişme yüzünden perişan olan turanî kavimler, sahaya birde Japonların dahil olmasıyla birlikte birbirine giren olaylar silsilesiyle kördüğüme dönmüş bir buhrana doğru sürüklendiler.

Japonlar'ın bu gelişimi ile durumunu ve asıl üzerinde durmak istediğimiz olayı Doktor Ali Merthan Dündar şöyle anlatmıştır.

''Meiji Restorasyonuyla beraber 1868 yılından itibaren Batı’yı örnek alarak modernleşmeye başlayan Japonya, ekonomik ve askerî alanlarda sağladığı ilerlemelerle kısa sürede Asya’nın dengelerini değiştirebilecek bir güce ulaşır. Bu durum kaçınılmaz olarak önce Çin ile daha sonra da Çarlık Rusya ile savaşmasına sebep olur.

Her iki savaştan da zaferle çıkan Japonya, “Büyük Asyacılık” fikri etrafında kenetlenmiş olan askerî, sivil bürokrasi ve etki sahibi milliyetçi grupların yönlendirmesiyle anakarada yeni toprak kazançları peşine düşmüştür. Doğrudan işgal ya da kukla yönetimler kurarak etki alanını genişleten Japonya, Türk dünyasına da nüfuz etmeye çalışır. 1933

yılında Doğu Türkistan’da başlayan ayaklanmayı destekleyen Japonlar, isyanın başarılı olması durumunda kurulacak yeni İslâm Devleti’nin başına, Padişah II. Abdülhamid’in torunu Şehzade Abdülkerim Efendi’yi Türkistan İmparatoru ve Halife sıfatıyla geçirmeye çalışmışlardır.''

Şehzade'ye benzer bir Teklif Türkistan havzasını tamamiyle etkisi almak isteyen Ruslar tarafından da gelmişti. Şehzade Abdülkerim Efendi seçimini Japonlardan yana kullandı.

Şehzadenin bu teklifi Japonlardan yana kullanmasında ki sebep Dedesi 2. Abdülhamid döneminde vuku bulan 'Ertuğrul Gemisi' olayının etkili olduğunu söyleyebiliriz.

 -Amaç ve Bölgenin Önemi-

Tabii ki burada amaç Türklere bağımsızlık vermek değildir. Bunu söylemek yanlış olur. Japonların ve aynı teklifin benzerini hatta aynısını sunan Ruslar'ın amacı bölgeyi elinde tutmaktan başka bir şey değildi. Ancak Türkistan Havzası'nda kurulması planlanan İslam Devletinin başına bir Osmanlı Şehzadesi geçirilmesi gündeme gelince halihazırda bölgede bulunan çekişme iyice kızıştı.

Bölgedeki güçlerini garantilemek isteyen Rus, Çin ve Japon devletleri mevzubahis coğrafyanın değerini ve önemini gayet iyi biliyorlardı.

Doğu Türkistan'da ciddi anlamda petrol, doğalgaz, yer altı ve yer üstü tatlı suları, kömür, uranyum, demir, altın, bakır ve platin gibi stratejik öneme vakıf kaynaklar mevcuttu.

Devamı gelecek hafta yayında...

Bana sosyal medya hesaplarımdan ulaşabilirsiniz. Kullanıcı adım: @ahmetcandanx

Yazarın Diğer Yazıları